Խիզախ նավաստին

Խիզախ նավաստին
Տեսակ	մուլտֆիլմ
Ժանր	հեքիաթ
Ռեժիսոր	Viktor Smirnov?
Սցենարիստ	Վլադիմիր Սուտեև
Բեմադրող նկարիչ	Վլադիմիր Սուտեև
Օպերատոր	Pavel Mershin?
Երկիր	ԽՍՀՄ
Ընկերություն	Սոյուզմուլտֆիլմ
Թվական	1936

«Խիզախ նավաստի» (ռուս.՝ «Отважный моряк»), «Սոյուզմուլտֆիլմ» ստուդիայի 1936 թվականի նկարված անիմացիոն ֆիլմ։

Սյուժե

Նկարահանվել է Ռեդյարդ Քիփլինգի հեքիաթի հիման վրա^[1]։

Ծովում ապրում էր մի հսկայական կետ, որը ուտում էր այն ամենը, ինչի բախվում էր։ Նա ուտում է բոլոր ձկներին, բացի մի փոքրիկ խորամանկ ձկից, որը քաղցած կետին համոզում է համտեսել մարդուն։ Նավաբեկությունից հետո փրկված նավաստու մի կետ է գտնում, բռնում նրան, ջարդում լաստանավը, գերանների հետ կուլ տալիս մարդուն և պառկում քնելու հատակին։ Նավաստին չշփոթվում և սկսում պարել կետի ստամոքսում, ինչը նրա մոտ սրտխառնոց է առաջացնում։ Զայրացած կետը նավաստուն տանում է իր հայրենի ափը, որտեղ նրան բաց է թողնում ապշած ամբոխի առջև։ Հեռանալով նավաստին կետի բերանը դնում է մի վանդակաճաղ, որը պատրաստված էր գերանների մնացորդներից։ Այդ ժամանակից ի վեր կետը նեղ կոկորդ ունի:

Նկարահանող խումբ

Սցենարի հեղինակ	Վլադիմիր Սուտեև^[2]^[3]^[4]^[5]
Բեմադրող ռեժիսոր	Վիկտոր Սմիրնով^[1]^[2]^[6]^[5]^[7]
Բեմադրող նկարիչ	Վլադիմիր Սուտեև^[1]^[2]^[3]^[5]^[7]
Օպերատոր	Պավել Մերշին^[2]^[5] (տիտրերում նշված չէ)
Կոմպոզիտոր	Ալեքսեյ Սոկոլով-Բուխարի^[2]^[5] (տիտրերում նշված է որպես Ալեքսեյ Կամին^[1])
Մուլտիպլիկատոր նկարիչներ	Դեժկին Բորիս^[8] (տիտրերում նշված չէ)

Տեխնիկական տվյալներ

Տեսակ	գրաֆիկական^[2] (նկարված^[5])
Գունայնություն	սև և սպիտակ^[7]
Տարիքային կատեգորիա	0+^[7]
Մասերի քանակը	1 մաս^[2]
Ֆիլմի երկարությունը	284 մետր^[2]
Տևողություն	10 րոպե 14 վայրկյան^[5]
Կինոստուդիա	Սոյուզմուլտֆիլմ^[2] (տիտրերում նշված է մանկական և գրաֆիկական ֆիլմերի ստուդիան)^[1]^[7]
Արտադրության ամսաթիվ	1936 թվական^[1]^[2]^[5]^[7]
Թույլտվության վկայական	ВЭ 4.I 1937 г.^[2] 214017006 от 28.03.2006
Հատուկ նշաններ	Ֆիլմը տեղափոխվել է հանրային տիրույթ^[7]

Նկարագրություն, ակնարկներ և քննադատություն

Ըստ Անիսիմովի՝ Սուտեևի «Խիզախ նավաստին» աշխատանքը հետաքրքիր փորձ է, առանձնանում է նկարչության լավ հեշտությամբ, բնույթով և թարմությամբ, կենդանի գեղարվեստական գրականությամբ^[9]։

Մուլտֆիլմի հերոս նավաստին կրկին հայտնվում է «Սոյուզմուլտֆիլմ» ստուդիայի մեկ այլ մուլտֆիլմում՝ ըստ Ռեդյարդ Քիփլինգի «Ինչո՞ւ ռնգեղջյուրի կաշին ունի ծալքեր» հեքիաթի^[10]։

Լինելով «Սոյուզմուլտֆիլմ» ստուդիայի առաջին ֆիլմերից մեկը՝ «Խիզախ նավաստին» ժապավենը քիչ է տարբերվել թիվ 5 կինոստուդիայի բազմաթիվ արտադրանքներից և շարունակել է իր ավանդույթները^[11]։

Ըստ Կարպով Ա.-ի և Կրավչենկո Ֆ.-ի՝ «Խիզախ նավաստին» ժապավենում կան իրատեսական բովանդակության նշաններ, նա այս իմաստով դրական օրինակ է։ Չնայած ֆիլմի սյուժեն, իր բոլոր շարժունակությամբ, թեթևությամբ և խելքով, կառուցված է իրական կյանքից կտրված, վերացական նյութի վրա, կրում է ձևական, սպեկուլյատիվ բնույթ։ Ֆիլմում առկա են և նուրբ հումորը, և ծիծաղը, և տեսարանների սրամիտ լուծումները, և ստեղծագործական հորինվածքը։ Մուլտֆիլմերի կատարման տեխնիկան, տեղ-տեղ, պարզապես փայլուն է^[12]։

Ըստ Իվանով-Վանո Ի. Պ.-ի՝ 1934-1936 թվականներին Վիկտոր Սմիրնովի ղեկավարությամբ նկարահանված ութ մուլտիպլիկացիոն ժապավենների թույլ գեղարվեստական որակները՝ ներառյալ «Խիզախ նավաստին» ֆիլմը, պայմանավորված էին ոչ միայն այն փաստով, որ Սմիրնովը չուներ ռեժիսորական հատկություններ, այլև այն փաստով, որ կինոֆոտոարդյունաբերության գլխավոր վարչությունը աջակցել Է Սմիրնովի ստուդիայում աշխատող բոլոր նրանց, որոնք ստեղծագործորեն ապահովեցին ֆիլմեր նկարահանելու պահանջը սահմանված ժամկետում (երկու-երեք ամիս)^[13]։

Ըստ Ա. Վոլկովի՝ Վիկտոր Սմիրնովի ղեկավարությամբ երկու տարվա ընթացքում նկարահանված ութ ֆիլմերից հիշվում է միայն «Խիզախ նավաստին», և այն էլ միայն այն պատճառով, որ դրա սցենարի հեղինակն ու նկարիչը Վլադիմիր Սուտեևն էր^[14]։

Ըստ Միգունովի E. T.-ի՝ հումորով և երաժշտությամբ լի «Խիզախ նավաստին» մուլտֆիլմը շատ առումներով հաղթել է՝ շնորհիվ Բորիս Դեժկինի՝ մշտական և անփոխարինելի գործընկեր-մուլտիպլիկատոր Վլադիմիր Սուտեևի մասնակցության^[8]։

Ըստ Ս. Վ. Կապկովի՝ Վիկտոր Սմիրնովի միակ պահպանված մուլտֆիլմը՝ «Խիզախ նավաստին», նորաստեղծ «Սոյուզդետմուլտֆիլմ» ստուդիայի գրեթե առաջին աշխատանքն էր (նույնիսկ առանց ֆիրմային լոգոյի) և իրենից ներկայացնում էր Ֆլեյշերի «Նավաստի Պոպեյից» հետագծող թուղթ^[15]։

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 Титры фильма
↑ ^2,00 ^2,01 ^2,02 ^2,03 ^2,04 ^2,05 ^2,06 ^2,07 ^2,08 ^2,09 ^2,10 Советские художественные фильмы, 1961
↑ ^3,0 ^3,1 Энциклопедия отечественной мультипликации, 2006, Сутеев Владимир Григорьевич, էջ 621
↑ Сутеев Владимир Григорьевич // Сценаристы советского художественного кино. 1917—1967. Справочник : [рус.] / Ответственный редактор О. В. Якубович-Ясный. — М. : Искусство, 1972. — С. 352. — 439 с. — 8000 экз.
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 ^5,4 ^5,5 ^5,6 ^5,7 аниматор.ру
↑ Энциклопедия отечественной мультипликации, 2006, Смирнов Виктор Фёдорович, էջ 592
↑ ^7,0 ^7,1 ^7,2 ^7,3 ^7,4 ^7,5 ^7,6 «Отважный моряк (по сказке Р.Киплинга)». Минкульт РФ. Արխիվացված է օրիգինալից 2022-04-26-ին. Վերցված է 2022-04-26-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
↑ ^8,0 ^8,1 Евгений Мигунов Борис Дёжкин // Наши мультфильмы: лица, кадры, эскизы, герои, воспоминания, интервью, статьи, эссе / Редакторы: Наталья Лозинская, Андрей Трофимов. — М.: Интеррос, 2006. — С. 58. — 349 с. — ISBN 5-91105-007-2
↑ Анисимов И. Советская мультипликация // Правда. — 1937. — № 48 (7014) (18 փետրվարի). — С. 4.
↑ Новые детские мультфильмы : [арх. 3 Հուլիսի 2019] // Детская литература. — 1938. — № 15—16. — С. 77.
↑ Киностудия по производству мультипликационных фильмов «Союзмультфильм» // Ежегодник советской кинематографии за 1938 год : [рус.] : [арх. 26 Ապրիլի 2022] / Ком. по делам кинематографии при СНК СССР ; [авт.-сост. Вен. Вишневский и В. Фефер ; под общ. ред. М. Я. Дубровского и Л. Н. Чернявского]. — Л. : Госкиноиздат, 1939. — С. 194. — 366 с. — 3000 экз.
↑ Карпов, Кравченко, էջ 58, 59
↑ Иванов-Вано И. П. Под гипнозом Диснея // Кадр за кадром : [рус.] / Литературная запись А. Волкова. — М. : Искусство, 1980. — С. 88—89. — 240 с. — 30 000 экз.
↑ Волков, 1993, էջ 29—30
↑ Капков С. В. (2019-08-04). «Виктор Смирнов: от Диснея к «Союзмультфильму» и далее – в забвение…». www.kino-teatr.ru (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2021-10-09-ին. Վերցված է 2022-04-26-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)

Գրականություն

1386. Отважный моряк // Советские художественные фильмы. Аннотированный каталог :

[рус.] / Редактор В. А. Рязанова. — М. : Искусство, 1961. — Т. II. Звуковые фильмы (1930—1957). — С. 116. — 784 с. — 3000 экз.

Волков А. Под гипнозом Диснея : О путях развития советской мультипликации 30-х годов // На перекрестках кино: Сборник научных трудов. — М. : НИИ киноискусства, 1993. — С. 21—33.
Карпов А., Кравченко Ф. Графическая мультипликация и её недостатки // Искусство кино. — 1940. — № 6. — С. 54—59.
Энциклопедия отечественной мультипликации / Сост. С. В. Капков. — М. : Алгоритм, 2006. — 838 с. — 3000 экз. — ISBN 5-9265-0319-4.

Արտաքին հղումներ

««Отважный моряк»». аниматор.ру. Վերցված է 2021-04-26-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |subtitle= ignored (օգնություն)

[тф-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 Титры фильма

[схф-2] 2,00 ^2,01 ^2,02 ^2,03 ^2,04 ^2,05 ^2,06 ^2,07 ^2,08 ^2,09 ^2,10 Советские художественные фильмы, 1961

[Энциклопедия_отечественной_мультипликации—2006—Сутеев_Владимир_Григорьевич—621-3] 3,0 ^3,1 Энциклопедия отечественной мультипликации, 2006, Сутеев Владимир Григорьевич, էջ 621

[4] Сутеев Владимир Григорьевич // Сценаристы советского художественного кино. 1917—1967. Справочник : [рус.] / Ответственный редактор О. В. Якубович-Ясный. — М. : Искусство, 1972. — С. 352. — 439 с. — 8000 экз.

[аниматор-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 ^5,4 ^5,5 ^5,6 ^5,7 аниматор.ру

[Энциклопедия_отечественной_мультипликации—2006—Смирнов_Виктор_Фёдорович—592-6] Энциклопедия отечественной мультипликации, 2006, Смирнов Виктор Фёдорович, էջ 592

[реестр-7] 7,0 ^7,1 ^7,2 ^7,3 ^7,4 ^7,5 ^7,6 «Отважный моряк (по сказке Р.Киплинга)». Минкульт РФ. Արխիվացված է օրիգինալից 2022-04-26-ին. Վերցված է 2022-04-26-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)

[нм-8] 8,0 ^8,1 Евгений Мигунов Борис Дёжкин // Наши мультфильмы: лица, кадры, эскизы, герои, воспоминания, интервью, статьи, эссе / Редакторы: Наталья Лозинская, Андрей Трофимов. — М.: Интеррос, 2006. — С. 58. — 349 с. — ISBN 5-91105-007-2

[9] Анисимов И. Советская мультипликация // Правда. — 1937. — № 48 (7014) (18 փետրվարի). — С. 4.

[10] Новые детские мультфильмы : [арх. 3 Հուլիսի 2019] // Детская литература. — 1938. — № 15—16. — С. 77.

[11] Киностудия по производству мультипликационных фильмов «Союзмультфильм» // Ежегодник советской кинематографии за 1938 год : [рус.] : [арх. 26 Ապրիլի 2022] / Ком. по делам кинематографии при СНК СССР ; [авт.-сост. Вен. Вишневский и В. Фефер ; под общ. ред. М. Я. Дубровского и Л. Н. Чернявского]. — Л. : Госкиноиздат, 1939. — С. 194. — 366 с. — 3000 экз.

[Карпов—Кравченко——58,_59-12] Карпов, Кравченко, էջ 58, 59

[13] Иванов-Вано И. П. Под гипнозом Диснея // Кадр за кадром : [рус.] / Литературная запись А. Волкова. — М. : Искусство, 1980. — С. 88—89. — 240 с. — 30 000 экз.

[Волков—1993——29—30-14] Волков, 1993, էջ 29—30

[15] Капков С. В. (2019-08-04). «Виктор Смирнов: от Диснея к «Союзмультфильму» и далее – в забвение…». www.kino-teatr.ru (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2021-10-09-ին. Վերցված է 2022-04-26-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]